اولین بار که این موضوع برایم بسیار معنادار شد به 3 سال پیش برمی‌گردد. در محضر مدیرعامل گرامی شرکت بودیم و از شرایط نامطلوبی که در صندوق‌های سهامی و پورتفولیوی سهامی شرکت مشاهده می‌شد، احوال خوبی را تجربه نمی‌کردیم. در ادامه جلسه به بررسی وضعیت صدور و ابطال صندوق‌های سرمایه‌گذاری‌مان پرداختیم و با ناراحتی به ایشان عرض کردم: در این زمان که از نقشه بازار خون می‌چکد، چگونه می‌توانیم راجع به بورس صحبت کنیم و در ادامه‌اش به صندوق‌های سرمایه‌گذاری بورسی بپردازیم؟؟؟ پاسخی که آن روز از ایشان دریافت کردم کوتاه بود؛ اما باعث شد تا بعد از آن، در هر فضایی که احساس کنم شناخت کافی از بازار سرمایه وجود ندارد حتماً به آن اشاره کنم؛ «مگر بورس فقط سهام است؟!»
جمله بسیار صحیح و کامل بود. چرا که ما بورس اوراق بهادار، بورس کالا و بورس انرژی داریم و همه این‌ها هم‌راستا و یکسان نیستند و اتفاقاً در زمانی که شاهد ریزش در قیمت سهام بسیاری از شرکت‌های موجود در بورس اوراق بهادار بودیم، از ظهر به بعد در بورس کالا، افزایش قیمت گواهی سپرده‌های کالایی مبتنی بر سکه طلا را نظاره‌گر بودیم. پس مشکل اینجا بود که واژه بورس در ناخودآگاه من، سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی را متبادر می‌کرد فارغ از آنکه این واژه بسیار عام‌تر و کلان‌تر از سهام است.
در بازار بورس ایران نیز مشابه سایر بورس‌های جهانی، بورس‌های متنوعی از حیث دارایی‌هایی که در آنها معامله می‌شوند وجود دارد. در “بازار بورس ایران” یا به اختصار “بورس”، سهام شرکت‌های مختلف، اسناد خزانه اسلامی، اوراق‌های متنوع دولتی و شرکتی، گواهی سپرده‌های گوناگون و غیره وجود دارد.
نکته حائز اهمیت و بسیار جالب موضوع اینجاست که بسیاری از آحاد جامعه به دلیل ضرر و زیانی که از بابت خرید و فروش سهام شرکت‌های موجود در بازار سرمایه، متحمل شده‌اند، خود را از سایر بهره‌مندی‌هایی که می‌توانند از این بازار دریافت نمایند، محروم نموده و مخاطرات زیادی را برای خود فراهم می آورند. (فارغ از اینکه بررسی علل آن ضرر و زیان نیز، خود جای صحبت فراوان دارد.)
حتی در موارد بسیار زیادی، فرد فاقد هرگونه تجربه شخصی بوده و صرفاً به چیزهایی که در رسانه‌ها، اخبار یا دوستان و نزدیکان خود دیده یا شنیده بسنده می‌نماید و این محرومیت را برای خود فراهم می‌آورد.
به عنوان مثال، در همین بورس شما می‌توانید به راحتی هرچه تمام‌تر، سکه طلا خریداری نمایید و بدون دغدغه نگهداری، تصدیق اصالت، نحوه انتقال وجه، مالیات و غیره از مزایای سرمایه‌گذاری در کلاس دارایی طلا بهره‌مند شوید و کوچکترین ارتباطی با سهام نداشته باشید یا حتی به عنوان یک شرکت پیمانکاری، قیر، کاتد مس یا گندله خود را از این بازار به اصطلاح بورس خریداری نمایید و هیچ کاری با نقشه سبز یا قرمز رنگ بازار نداشته باشید.
تا زمانی‌که واژه بورس در ذهن بسیاری از عامه مردم، مساوی با سهام باشد، نه بازاری که در آن انواع و اقسام دارایی‌های مختلف، از بدون ریسک و کم ریسک گرفته تا جسورانه و به اصطلاح خطرپذیر، وجود دارد شاهد عدم‌النغع بسیاری از مردم عزیز کشورمان از ظرفیت‌های بالای این بازار خواهیم بود.
از این‌رو بر آن شدم تا در محافلی که لب به سخن از بازار سرمایه و بورس باز می‌کنم و آن محفل ارتباطی به فعالان بازار سرمایه ندارد، در ابتدا به افراد حاضر این موضوع را یادآور شوم که «بورس، فقط سهام نیست!»
