به گزارش عصر تجارت، در هفته‌های اخیر، دو عامل به طور قابل توجهی موقعیت امن دلار آمریکا را به چالش کشیده‌اند. اولی، تردیدهای موجود در مورد رویکرد زمین‌سوخته رئیس‌جمهور پیشین، دونالد ترامپ، در قبال متحدان آمریکا است که تهدیدی جدی برای تضعیف دلار به همراه دارد. دومی، امید به واکنش‌های سریع اروپا در برابر بحران‌های جهانی و احتمال ظهور جایگزینی برای دلار آمریکا در بازارهای مالی است.
تأثیر سیاست‌های تجاری ترامپ بر دلار
اگر دولت آمریکا و ارتباطات تجاری این کشور غیرقابل اعتماد به نظر برسند، سرمایه‌گذاران و معامله‌گران به دنبال ارزهای جایگزین خواهند بود. حتی اگر کشورهای منطقه یورو تصمیم بگیرند که بدهی‌های مشترک را برای تأمین مالی تسلیح مجدد و بازسازی اقتصادی منتشر کنند، بازار جدیدی می‌تواند شکل بگیرد که موقعیت دلار را به خطر اندازد.
قدرت دلار در درجه اول به دلیل مفید بودن آن به عنوان وسیله‌ای برای مبادلات جهانی است. دلار به عنوان بزرگ‌ترین و نقدشونده‌ترین ارز، در بیشتر معاملات تجاری حتی میان کشورهایی که از ارزهای دیگر استفاده می‌کنند، نقشی اساسی ایفا می‌کند. به عنوان مثال، براساس آمار فدرال رزرو، بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۹، حدود ۹۶ درصد از مبادلات تجاری در قاره آمریکا، ۷۴ درصد در آسیا و ۷۹ درصد در سایر نقاط جهان به دلار انجام شده است. با این حال، در اروپا، یورو به عنوان ارز اصلی شناخته می‌شود و سهم دلار در تراکنش‌ها نسبتاً کم است.
سیاست‌های ترامپ، از جمله تهدیدات مداوم علیه کانادا و مکزیک، قطع قراردادهای تجاری و استفاده از تعرفه‌ها به عنوان ابزاری برای ارعاب، باعث کاهش جذابیت دلار می‌شود. تعرفه‌های بالاتر به معنای تجارت کمتر، استفاده کمتر از دلار و در نتیجه رشد اقتصادی کندتر است. این امر می‌تواند در نهایت به وضعیت ضعیف‌تری برای دلار منجر شود.
کاماکشیا تریودی، اقتصاددان گلدمن ساکس، هشدار می‌دهد که استمرار نااطمینانی سیاسی می‌تواند موجب از بین رفتن سلطه دلار در آینده نزدیک شود. به گفته وی، قدرت دلار در دهه گذشته بیشتر ناشی از تقاضای خصوصی بوده است و نه به دلیل تقاضای رسمی از سوی دولت‌ها. سرمایه‌گذاران به دنبال بازدهی بالاتر در دیگر بازارها، به ویژه در اروپا و چین، هستند که به ضعیف شدن موقعیت دلار منجر شده است.
کنستانتین بولز، اقتصاددان شرکت «یوبی‌اس»، اشاره می‌کند که سیاست‌های انزواگرایانه ترامپ می‌تواند سرمایه‌گذاران را از اوراق خزانه آمریکا دور کرده و بار بدهی‌ها را سنگین‌تر کند. اگر آمریکا هزینه‌های دفاعی خود را کاهش دهد، دیگر کشورها برای تأمین مالی برنامه‌های خود به انتشار اوراق قرضه نیاز خواهند داشت و این امر به کاهش تقاضا برای اوراق خزانه آمریکا خواهد انجامید.
آینده دلار در برابر سایر ارزها
پس از تحریم‌های آمریکا علیه روسیه در سال ۲۰۲۲، کشورهای بریکس به شدت به فکر کاهش وابستگی به دلار افتاده‌اند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در اجلاس بریکس در سال ۲۰۲۴ از دلار به عنوان یک «سلاح» استفاده کرد و اشاره کرد که تجارت بین روسیه و چین به طور قابل توجهی با ارزهای ملی انجام می‌شود. با این حال، دیمیتری دولگین، اقتصاددان بانک آی‌ان‌جی، می‌گوید که کشورهای بریکس برای جایگزینی دلار با ارزهای خود نیاز به حجم عظیمی از نقدینگی دارند که در حال حاضر فراهم نیست.
در حالی که یورو در گذشته به عنوان یک رقیب بالقوه برای دلار دیده می‌شد، بحران مالی سال ۲۰۰۸ و بحران بدهی‌های منطقه یورو، موقعیت آن را تضعیف کرد. اما اکنون، ممکن است اوضاع تغییر کند. دولت‌های اروپایی، به ویژه آلمان، برنامه‌های بزرگی را برای تسلیح مجدد و استقلال استراتژیک از آمریکا اعلام کرده‌اند و ممکن است در آینده نزدیک به رقیبی جدی برای دلار تبدیل شوند.
آیا دلار همچنان ارز غالب خواهد بود؟
در حالی که هنوز هیچ جایگزین واقعی برای دلار در مقیاس جهانی وجود ندارد، نگرانی‌های مربوط به سیاست‌های تجاری ترامپ، بار بدهی‌های سنگین و بحران‌های سیاسی، می‌تواند به تدریج موقعیت دلار را تضعیف کند. در این میان، کشورهای اروپا به ویژه آلمان، به دنبال جایگزین‌های جدید هستند و ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور، شاهد تغییراتی در ترتیبات مالی جهانی باشیم.
منبع: ایرنا
