به گزارش عصر تجارت، بر اساس گزارشهای اخیر شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، تولید بنزین کشور در پنجماهه نخست سال ۱۴۰۳ از ۹۸ میلیون لیتر به حدود ۱۰۵ میلیون لیتر در آبان همان سال افزایش یافته است. در این مدت، پالایشگاه ستاره خلیجفارس توانسته است تولید روزانه خود را به ۴۲.۶ میلیون لیتر برساند. سایر پالایشگاهها نیز به تولید چشمگیری دست یافتهاند؛ پالایشگاههای تهران، اصفهان و آبادان به ترتیب روزانه ۷.۵، ۱۳ و ۱۷.۸ میلیون لیتر بنزین تولید میکنند.
در چارچوب برنامه هفتم توسعه، هدفگذاری تولید روزانه ۱۲۹ میلیون لیتر بنزین، ۱۳۰ میلیون لیتر نفتگاز و ۴۹ میلیون لیتر نفتکوره تعیین شده است. این برنامه همچنین بر ارتقای کیفیت فرآوردهها، کاهش تولید نفتکوره و افزایش سهم سوختهای پاک تأکید دارد.
اما کارشناسان معتقدند که تحقق این اهداف با چالشهای قابل توجهی مواجه است. مهمترین این چالشها شامل افزایش مصرف داخلی، فرسودگی تجهیزات پالایشگاهی، کمبود منابع مالی و سرمایهگذاری، شکاف استانداردهای سوخت و مشکلات در مدیریت تقاضا و بهینهسازی مصرف هستند.
طی پنج سال گذشته، مصرف بنزین در کشور بهطور متوسط سالانه ۶ تا ۷ درصد رشد داشته است و در برخی روزها حتی به بیش از ۲۰۰ میلیون لیتر در روز نیز رسیده است. از سوی دیگر، بخش عمدهای از زیرساختهای پالایشی کشور قدمتی بیش از ۴۰ سال دارند و بهروزرسانی آنها نیاز به سرمایهگذاری کلان دارد. همچنین، بسیاری از طرحهای توسعهای و بهبود کیفیت فرآوردهها به دلیل محدودیتهای مالی با کندی پیش میروند.
در حالی که استاندارد یورو ۵ برای بنزین در کشور الزامی شده است، هنوز بخشی از تولید بنزین مطابق با این استاندارد نیست. نبود سیاستهای منسجم برای کنترل مصرف و ترویج سوختهای جایگزین نیز فشار مضاعفی بر شبکه تأمین سوخت کشور وارد میکند.
در پاسخ به این چالشها، پروژههای متعدد ارتقاء ظرفیت و کیفیت پالایشگاههای بندرعباس، شازند، آبادان، تهران، اصفهان، تبریز و شیراز در حال اجرا است. هدف این پروژهها کاهش تولید نفتکوره، افزایش راندمان و تولید بنزینی مطابق با استانداردهای یورو ۵ است.
آمار رسمی نشان میدهد که در سال ۱۴۰۴، میانگین توزیع روزانه بنزین به ۱۳۰ میلیون لیتر رسیده است که نسبت به سال گذشته افزایش ۷ درصدی داشته است. با این حال، در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴، رکورد مصرف روزانه بنزین با مصرف ۲۰۰ میلیون لیتر شکسته شد. کارشناسان تأکید دارند که برای رسیدن به هدف تولید روزانه ۱۲۹ میلیون لیتر بنزین، علاوه بر افزایش ظرفیت تولید، باید به بهینهسازی مصرف و سیاستگذاری دقیقتر در بخش سوخت توجه بیشتری شود تا روند تأمین پایدار انرژی در کشور تضمین گردد.