قالب‌های باتری خودرو به ابعاد فیزیکی و استانداردهای ساخت باتری اشاره دارند که برای نصب در محفظه باتری خودروها طراحی شده‌اند. این قالب‌ها در ایران و جهان بر اساس استانداردهای بین‌المللی مانند DIN، JIS، BCI و نیازهای خودروها دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه، انواع قالب‌های رایج باتری ماشین در ایران و خارج، همراه با آمپراژ معمول آنها توضیح داده شده است:
انواع قالب باتری خودرو
قالب‌های باتری بر اساس ابعاد (طول، عرض، ارتفاع) و محل قرارگیری قطب‌ها (چپ یا راست) نام‌گذاری می‌شوند. رایج‌ترین قالب‌ها عبارت‌اند از:
1. قالب‌های استاندارد DIN اروپایی
- توضیح: این قالب‌ها بر اساس استاندارد آلمان (Deutsches Institut für Normung) طراحی شده‌اند و در خودروهای اروپایی و برخی خودروهای آسیایی استفاده می‌شوند. در ایران نیز بسیار رایج هستند.
- نام‌گذاری: با کدهایی مانند L1، L2، L3، L5 و غیره شناخته می‌شوند.
- آمپراژ معمول:
|
نوع قالب |
آمپرهای معمول |
|
L1 |
35 تا 50 آمپر (مناسب خودروهای کوچک مانند پراید یا خودروهای کم‌مصرف) |
|
L2 |
50 تا 62 آمپر (رایج برای خودروهای سواری متوسط مانند پژو 206، باتری سمند و باتری پراید ) |
|
L3 |
66 تا 74 آمپر (مناسب خودروهای سواری بزرگ‌تر یا با آپشن‌های برقی بیشتر) |
|
L5 |
80 تا 100 آمپر (برای SUVها یا خودروهای سنگین‌تر) |
شکل زیر یک باتری 60 آمپر قالب L2 مارک کیان پاور را نشان می دهد:
- کاربرد در ایران: بسیار پرکاربرد در خودروهای داخلی (ایران‌خودرو، سایپا) و برخی خودروهای وارداتی.
- کاربرد در خارج: خودروهای اروپایی مانند فولکس‌واگن، باتری بنز ، بی‌ام‌و، و برخی مدل‌های ژاپنی.
2. قالب‌های استانداردJIS ژاپنی
- توضیح: این قالب‌ها بر اساس استاندارد ژاپن (Japanese Industrial Standards) ساخته شده‌اند و بیشتر در خودروهای آسیایی (ژاپنی، کره‌ای) استفاده می‌شوند.
- نام‌گذاری: با کدهایی مانند 55B24، 80D26، 95E41 و غیره شناخته می‌شوند.
- آمپراژ معمول:
|
نوع قالب |
آمپر قالب |
|
55B24 |
45 تا 55 آمپر (مناسب خودروهای کوچک مانند باتری تویوتا یاریس ) |
|
80D26 |
65 تا 80 آمپر (برای خودروهای متوسط مانند تویوتا کرولا) |
|
95E41 |
90 تا 100 آمپر (برای SUVها یا وانت‌ها) |
شکل زیر یک باتری 90 آمپر قالب E41 را نشان می دهد.
- کاربرد در ایران: در خودروهای وارداتی ژاپنی و کره‌ای (مانند تویوتا، هیوندای، کیا) و برخی مدل‌های چینی.
- کاربرد در خارج: خودروهای آسیایی مانند تویوتا، نیسان، هوندا، و هیوندای.
3. قالب‌های استاندارد BCI آمریکایی
- توضیح: این قالب‌ها توسط Battery Council International تعریف شده‌اند و بیشتر در خودروهای آمریکایی و برخی مدل‌های خاص استفاده می‌شوند.
- نام‌گذاری: با گروه‌هایی مانند Group 24، Group 27، Group 34 و غیره شناخته می‌شوند.
- آمپراژ معمول:
- Group 24: 50 تا 70 آمپر (برای خودروهای سواری متوسط).
- Group 27: 70 تا 90 آمپر (برای SUVها و وانت‌ها).
- Group 34: 60 تا 80 آمپر (برای خودروهای با نیاز برقی بالا).
- کاربرد در ایران: کمتر رایج است و بیشتر در خودروهای وارداتی آمریکایی (مانند فورد، شورولت) دیده می‌شود.
- کاربرد در خارج: خودروهای آمریکایی مانند فورد، جیپ، و دوج.
4. قالب‌های خاص خودروهای سنگین
- توضیح: این قالب‌ها برای باتری کامیون‌ها، باتری اتوبوس‌ها، و ماشین‌آلات سنگین طراحی شده‌اند و ابعاد بزرگ‌تری دارند.
- نام‌گذاری: معمولاً بر اساس آمپراژ و ابعاد خاص (مانند 120 آمپر، 150 آمپر).
- آمپراژ معمول:
- 100 تا 120 آمپر (برای کامیون‌های سبک).
- 150 تا 220 آمپر (برای کامیون‌ها و اتوبوس‌های سنگین).
- کاربرد در ایران: در خودروهای سنگین مانند کامیون‌های بنز، ولوو، و اتوبوس‌ها.
- کاربرد در خارج: مشابه ایران، در ماشین‌آلات سنگین و وسایل نقلیه تجاری.
تفاوت‌های ایران و خارج
- ایران:
- بیشتر باتری‌ها از نوع سیلد اتمی (MF) یا اسیدی هستند.
- برندهای داخلی مانند صبا باتری (واریان، نیرو، آرمو)، سپاهان باتری (اوربیتال، سوزوکی)، و برنا باتری (زیتکس، گلوبال) قالب‌های DIN و برخی قالب‌های JIS را تولید می‌کنند.
- به دلیل محدودیت‌های وارداتی، باتری‌های خارجی (مانند دلکور کره‌ای، وارتا آلمانی) کمتر در دسترس هستند و گران‌ترند.
- آمپراژ باتری‌ها معمولاً بین 35 تا 200 آمپر است، با تمرکز بر 50 تا 74 آمپر برای خودروهای سواری.
- قیمت‌ها با احتساب تحویل باتری فرسوده (داغی) محاسبه می‌شود.
- خارج:
- تنوع بیشتری در فناوری باتری‌ها وجود دارد، از جمله AGM (Absorbed Glass Mat) و EFB (Enhanced Flooded Battery) برای خودروهای مجهز به سیستم استارت-استاپ.
- برندهای معتبر جهانی مانند Varta، Bosch، Optima، و Delkor قالب های متنوع‌تری DIN، JIS، BCI ارائه می‌دهند.
- باتری‌های لیتیوم‌یونی در خودروهای برقی و هیبریدی (مانند تسلا) در حال گسترش هستند، اما هنوز در ایران رایج نیستند.
- آمپراژ باتری‌ها می‌تواند از 30 آمپر (برای خودروهای کوچک) تا بیش از 300 آمپر (برای وسایل نقلیه سنگین یا خاص) باشد.
نکات مهم در انتخاب قالب و آمپراژ
- تطابق با خودرو: قالب باتری باید با محفظه باتری خودرو (از نظر ابعاد و محل قطب‌ها) سازگار باشد. برای اطلاعات دقیق، به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید.
- نیاز برقی خودرو: خودروهای با آپشن‌های برقی بیشتر (مانند سیستم صوتی قوی، کولر، یا هدلایت) به آمپراژ بالاتری نیاز دارند. با این حال، استفاده از باتری با آمپراژ بیش از حد توصیه‌شده می‌تواند به دینام آسیب بزند.
- CCA (Cold Cranking Amps): این معیار نشان‌دهنده توان استارت باتری در دمای پایین است. برای خودروهای سواری، CCA معمولا بین 450 تا 750 است.
