به گزارش عصر تجارت، بازار خودرو ایران طی ماه‌های اخیر با نوسانات و ابهامات فراوانی مواجه شده که بخش قابل توجهی از آن ناشی از تغییرات مکرر تعرفه واردات خودرو میان دولت و مجلس است. کارشناسان صنعت خودرو بر این باورند که این وضعیت نه تنها باعث افزایش قیمت‌ها و ایجاد رکود در بازار شده، بلکه به نوعی خودتحریمی داخلی نیز تلقی می‌شود که روند تولید و عرضه خودرو را تحت فشار قرار داده است.
تعرفه‌های متناقض؛ ریشه نوسانات بازار
مسیح فرزانه، تحلیلگر صنعت خودروسازی، در گفتگو با تجارت‌نیوز بیان کرد که در سه ماه گذشته، سیاست‌گذاری‌های ناپایدار در زمینه تعرفه واردات خودرو باعث آشفتگی بازار شده است. دولت که درگیر مسائل کلان اقتصادی بود، تصمیم گرفت تعرفه‌ها را به‌صورت پلکانی تغییر دهد، اما این تصمیم به سرعت و بدون هماهنگی‌های لازم اتخاذ شد. این طرح که بر مبنای افزایش تدریجی تعرفه‌ها طراحی شده بود، با مخالفت جدی مجلس مواجه شد، به ویژه به دلیل تأکید نمایندگان بر مصوبه سال ۱۴۰۴ که تعرفه ۱۰۰ درصدی را ملاک می‌داند.
آثار متفاوت تعرفه‌های پلکانی و ثابت بر بازار
فرزانه توضیح داد که تعرفه‌های پلکانی دولت واردات خودروهای با حجم موتور بالای ۲۰۰۰ سی‌سی را تشویق می‌کند، چرا که این خودروها برای دولت درآمد بیشتری به همراه دارد. از سوی دیگر، تعرفه ثابت ۱۰۰ درصدی مجلس باعث افزایش چشمگیر قیمت خودروهای وارداتی خواهد شد که فشار مالی بیشتری بر مصرف‌کنندگان وارد می‌کند و قدرت خرید را کاهش می‌دهد.
ابهام و رکود؛ نتیجه اختلافات تعرفه‌ای
این کشمکش‌ها منجر به ایجاد ابهام و بلاتکلیفی در بازار خودرو شده است. بازاری که پیش‌تر نیز با رکود تورمی دست‌وپنجه نرم می‌کرد، اکنون با ریسک‌های جدیدی روبروست. سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان به دلیل عدم شفافیت و ثبات در سیاست‌ها، با احتیاط بیشتری وارد بازار می‌شوند و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی کاهش یافته است.
کاهش تولید؛ پیامد فشارهای مالی بر خودروسازان
علاوه بر مسائل واردات، وضعیت شرکت‌های خودروساز داخلی نیز نگران‌کننده است. زیان‌های انباشته و بدهی‌های سنگین این شرکت‌ها، به‌خصوص بدهی به قطعه‌سازان، باعث شده تولید خودرو به‌طور قابل توجهی کاهش یابد. طبق آمار رسمی، تولید خودرو در نیمه اول سال ۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته است.
خلاصه تأثیرات اصلی در بازار خودرو ایران
| موضوع | تأثیر بر بازار خودرو |
|---|---|
| تعرفه پلکانی | گرایش واردات به خودروهای بالای ۲۰۰۰ سی‌سی |
| تعرفه ثابت ۱۰۰ درصدی | افزایش چشمگیر قیمت خودروهای وارداتی |
| زیان انباشته خودروسازان | کاهش محسوس تولید خودرو |
| تصمیمات ناگهانی | ایجاد ابهام، رکود و خودتحریمی داخلی |
ضرورت اتخاذ سیاست‌های کارشناسی و پایدار
فرزانه در پایان تأکید کرد که یکی از بزرگ‌ترین موانع پیش‌روی بازار خودرو ایران، تصمیم‌گیری‌های عجولانه و بدون پشتوانه کارشناسی است. چنین رویکردهایی نه تنها به مصرف‌کنندگان آسیب می‌زند، بلکه فضای سرمایه‌گذاری را نیز محدود کرده و مشکلات بازار را تشدید می‌کند. او بر این باور است که تنها با ایجاد ثبات و حمایت واقعی از مصرف‌کنندگان می‌توان به بازاری پیش‌بینی‌پذیر و پویا دست یافت.
