به گزارش عصر تجارت، بانک مرکزی جمهوری ترکیه (CBRT) به‌تازگی یافته‌های فاز اول پروژه لیر دیجیتال ترکیه را منتشر کرده و نسخه انگلیسی گزارش را نیز ارائه داده است. بر اساس این گزارش، بانک مرکزی در حال بررسی امکان‌سنجی ارز دیجیتال ملی است که هدف آن تکمیل زیرساخت‌های پرداخت موجود و ارائه یک راهکار دیجیتال برای لیر ترکیه است.
هدف پروژه و آغاز مطالعات R&D
در گزارش آمده است که پروژه تحقیق و توسعه لیر دیجیتال با هدف تعیین ویژگی‌های احتمالی این ارز دیجیتال، آزمایش معماری‌های مختلف فناوری و انجام ارزیابی‌های آزمایشی طراحی شده است. بانک مرکزی از سال ۲۰۲۰ مطالعات خود در حوزه ارز دیجیتال را با پروژه‌های اثبات مفهوم آغاز کرده و پس از موفقیت در آزمایش فناوری‌های دفتر کل توزیع‌شده، پروژه R&D لیر دیجیتال را راه‌اندازی کرده است.
گروه تحقیق و توسعه ارز دیجیتال بانک مسئول اجرای مطالعات فنی و آزمایش‌های مرتبط با پروژه است. بانک همچنین تأکید کرده که ظرفیت فنی لازم برای توسعه و راه‌اندازی سامانه‌های پرداخت ناخالص آنی را دارد، اما برای بخش‌هایی از ارز دیجیتال که نیازمند تخصص‌های رمزنگاری، سخت‌افزار ویژه و فناوری‌های پیشرفته است، با شرکت‌های پیشرو فناوری همکاری می‌کند.
بر همین اساس، بانک مرکزی در سال ۲۰۲۱ تفاهم‌نامه‌هایی با شورای تحقیقات علمی و فناوری ترکیه (TUBITAK) و شرکت‌های فناوری آسلسان و هاولسان امضا کرده است. پلتفرم همکاری دیجیتال لیر ترکیه نیز با مشارکت این ذی‌نفعان ایجاد شده و فاز اول پروژه با همکاری نزدیک آنها اجرا شده است.
در این فاز، تمرکز بر پرداخت‌های خرده‌فروشی بوده و محیط‌های فنی مورد نیاز در سال ۲۰۲۲ راه‌اندازی شده و نخستین تراکنش‌های آزمایشی با موفقیت انجام شده است. پس از ادامه آزمایش‌ها در نیمه اول سال گذشته، فاز اول پروژه تکمیل شد و بانک برنامه دارد در مراحل بعدی، آزمایش‌های گسترده‌تری را انجام دهد و پلتفرم را با مشارکت بازیگران جدید گسترش دهد.
مطالعات فاز اول شامل توسعه پلتفرم با شرکت‌کنندگان اولیه، آزمایش فناوری‌های استراتژیک، ایجاد زیرساخت دفتر کل توزیع‌شده، طراحی قراردادها و برنامه‌های هوشمند، ادغام نمونه اولیه سیستم هویت دیجیتال و طراحی کیف پول دیجیتال بود. همچنین صدور، توزیع، پرداخت آنلاین و بازخرید، امنیت سایبری و فرآیندهای آزمایشی نیز ارزیابی شد.
اصول طراحی و دسترسی کاربران
بانک مرکزی ترکیه تاکید کرده که سیستم دیجیتال لیر باید دارای امنیت بالا، مقیاس‌پذیری، انعطاف‌پذیری، قابلیت تبدیل بین لیر دیجیتال و دیگر اشکال لیر و تطابق با مقررات قانونی باشد. حفظ حریم خصوصی کاربران، قابلیت همکاری فناوری‌ها و استقلال واسطه‌های مالی نیز از اصول طراحی این ارز دیجیتال است.
لیر دیجیتال از طریق واسطه‌های مالی شامل بانک‌ها و شرکت‌های مجاز قابل دسترسی خواهد بود. کاربران نیازی به حساب بانکی ندارند و حساب‌های آنها مستقل از زیرساخت‌های اپراتورها طراحی شده است. همچنین اطلاعات کاربران تحت کنترل خودشان قرار می‌گیرد و تراکنش‌ها در شبکه مشترک پردازش خواهد شد.
در مراحل بعدی، بانک مرکزی به تحقیق و توسعه در زمینه پرداخت‌های هوشمند، پرداخت‌های آفلاین، کیف پول‌های سخت‌افزاری و جنبه‌های حقوقی و اقتصادی ادامه خواهد داد. فاز سوم پروژه به تصمیم‌گیری درباره گردش و استفاده عمومی ارز دیجیتال اختصاص دارد که در صورت تأیید، مقررات لازم برای انتشار آن تدوین خواهد شد.
این گزارش همچنین اشاره می‌کند که توسعه ارز دیجیتال بانک مرکزی، بخشی از روند جهانی دیجیتالی شدن اقتصادهاست و در آینده احتمالاً فضای مناسبی برای استفاده گسترده از آن فراهم خواهد شد.
