فرزانه صادق مالواجرد، نخستین زن در تاریخ جمهوری اسلامی ایران است که سکان هدایت وزارت راه و شهرسازی را برعهده گرفته است. او از ۳۱ مرداد ۱۴۰۳ با دریافت رای اعتماد از مجلس شورای اسلامی، این مسئولیت سنگین را عهده‌دار شده و به عنوان نماد تحول‌گرایی در مدیریت شهری و راهسازی شناخته می‌شود. این مقاله نگاهی جامع به زندگی، تحصیلات، سوابق اجرایی و دیدگاه‌های مدیریتی او دارد.
بیوگرافی فرزانه صادق مالواجرد و تحصیلات او
فرزانه صادق مالواجرد در ۲۱ شهریور ۱۳۵۵ در شهر همدان متولد شد. او از خانواده‌ای فرهنگی و اصیل برخاست؛ پدرش بابک صادق مالواجرد، کارمند بنیاد مستضعفان، در عملیات کربلای ۵ به شهادت رسید. این رویداد، از کودکی او را با مفاهیمی چون ایثار و تعهد آشنا کرد.
فرزانه صادق تحصیلات خود را با مدرک کارشناسی ارشد پیوسته معماری از دانشگاه تهران آغاز کرد، دانشگاهی که به پرورش معماران برجسته کشور شهرت دارد. سپس او دکترای شهرسازی را از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات دریافت نمود، که نشان‌دهنده علاقه و تعهد او به توسعه پایدار شهری است. او اکنون متاهل و دارای یک فرزند است و زندگی خانوادگی او نیز به عنوان منبع الهام و حمایت در مسیر موفقیت‌هایش شناخته می‌شود.
ورود به دنیای مدیریت و معماری
فرزانه صادق کار خود را از سال ۱۳۸۰ به عنوان کارشناس دفتر معماری و طراحی شهری وزارت مسکن و شهرسازی آغاز کرد. او به تدریج مراتب مدیریتی را طی نمود و در سمت‌هایی مانند معاون دفتر نظارت بر طرح‌های توسعه و عمران شهری و معاون مسکن و شهرسازی اداره کل مسکن استان همدان خدمت کرد. این تجربه‌ها زیربنای موفقیت او در مسئولیت‌های کلیدی بعدی شد.
نقش‌آفرینی در وزارت راه و شهرسازی
فرزانه صادق از سال ۱۳۹۷ به عنوان معاون شهرسازی و معماری و دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران منصوب شد. در این جایگاه، او به مبارزه با مشکلات شهری همچون فروش تراکم غیرمجاز و تغییر کاربری‌های نامناسب پرداخت. او همچنین با سیاست‌های شهرداری تهران که به تخلفات در کمیسیون ماده ۵ مرتبط بود، مقابله کرد.
مدیرعامل سازمان اموال و املاک کوثر
در نیمه دوم سال ۱۴۰۲، فرزانه صادق به عنوان مدیرعامل سازمان اموال و املاک کوثر وابسته به بنیاد شهید منصوب شد. در این نقش، او بر مدیریت دارایی‌های بنیاد شهید نظارت داشت و توانست عملکرد موثری در جهت بهره‌وری این منابع ارائه دهد.
انتصاب به وزارت راه و شهرسازی
در ۲۱ مرداد ۱۴۰۳، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور دولت چهاردهم، فرزانه صادق مالواجرد را به عنوان وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی معرفی کرد. این انتصاب نقطه عطفی در تاریخ مدیریت شهری و عمرانی ایران بود، چرا که برای نخستین بار، زنی به این مقام مهم دست یافت. فرآیند انتخاب صادق مالواجرد با بررسی‌های دقیق و جلسات متعددی همراه بود که توانایی‌ها و تخصص او را برجسته کرد.
در ۳۱ مرداد، صادق با کسب ۲۳۱ رای موافق از مجلس شورای اسلامی، نه تنها تایید صلاحیت شد، بلکه رکوردی تاریخی در جلب حمایت نمایندگان برای یک وزیر زن به ثبت رساند. این موفقیت، گامی مهم در جهت تغییر نگرش‌های سنتی نسبت به نقش زنان در مدیریت‌های کلان و نشان‌دهنده اعتماد نظام به توانمندی‌های مدیریتی او بود.
وزارت راه و شهرسازی که به‌عنوان یکی از چالش‌برانگیزترین و حساس‌ترین وزارتخانه‌های کشور شناخته می‌شود، از همان ابتدا با چالش‌هایی نظیر مدیریت حمل‌ونقل، برنامه‌ریزی شهری و مقابله با بحران مسکن روبرو بود. صادق در نخستین سخنرانی خود به‌عنوان وزیر، بر اولویت‌های خود شامل توسعه پایدار شهری، مقابله با تخلفات ساختمانی و ارتقای کیفیت زندگی شهری تاکید کرد. وی این مسئولیت را فرصتی برای تحقق برنامه‌های بلندپروازانه در حوزه شهرسازی و حمل‌ونقل دانست و بر نقش محوری زنان در توسعه اجتماعی تاکید کرد.
این انتصاب نه تنها در تاریخ مدیریت ایران، بلکه در مسیر پیشرفت و ارتقای جایگاه زنان در نظام اداری کشور نقطه‌ای ماندگار به شمار می‌رود. او در ۳۱ مرداد با ۲۳۱ رای موافق از مجلس شورای اسلامی رای اعتماد گرفت و به عنوان نخستین وزیر زن این وزارتخانه منصوب شد.
این رأی اعتماد با واکنش‌های مثبتی از سوی بسیاری از نمایندگان مجلس، فعالان حوزه شهرسازی و حتی شهروندان همراه بود. بسیاری این اتفاق را به‌عنوان نقطه عطفی در تاریخ مدیریتی ایران و ارتقای نقش زنان در عرصه‌های کلان مدیریتی ارزیابی کردند. تحلیلگران بر این باورند که این انتخاب نه‌تنها نشان‌دهنده اعتماد به توانایی‌های فنی و مدیریتی صادق مالواجرد است، بلکه نمادی از تغییر نگرش‌های سنتی نسبت به حضور زنان در مناصب حساس و راهبردی محسوب می‌شود.
دستاوردها و برنامه‌های کلیدی
فرزانه صادق مالواجرد با تاکید بر “توسعه درونی شهرها” و جلوگیری از فروش تراکم غیرقانونی، به دنبال تضمین کیفیت زندگی شهری است. او معتقد است که برنامه‌ریزی‌های شهری باید بر اساس رفاه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی شهروندان باشد. از دیگر برنامه‌های او می‌توان به اصلاح ساختار کمیسیون ماده ۵ و ایجاد توازن در عرضه و تقاضای مسکن اشاره کرد.
چالش‌ها و انتقادات
فرزانه صادق مالواجرد با وجود دستاوردهای چشمگیر خود، با انتقاداتی نیز مواجه شده است. برخی منتقدان معتقدند که تجربه عملی او در حوزه‌های مرتبط با حمل‌ونقل و راهسازی محدود است. با این حال، حمایت گسترده نمایندگان مجلس و موافقت کمیسیون عمران با برنامه‌های جامع او نشان‌دهنده توانمندی و برنامه‌ریزی دقیق وی برای مدیریت این وزارتخانه است.
تحلیلگران بر این باورند که نگاه استراتژیک او به مسائل شهرسازی و اولویت‌بندی شفاف در برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی، می‌تواند شکاف‌های موجود را پر کند و مسیر جدیدی برای حل مشکلات حمل‌ونقل و توسعه شهری ارائه دهد. این حمایت‌ها نشان می‌دهد که فرزانه صادق مالواجرد با بهره‌گیری از تخصص خود و با تکیه بر مشاوران حرفه‌ای، برای مواجهه با چالش‌های پیش رو آمادگی کامل دارد.
دیدگاه‌های مدیریتی
فرزانه صادق بر این باور است که توسعه پایدار شهری تنها از طریق برنامه‌ریزی منسجم و توجه به نیازهای واقعی شهروندان امکان‌پذیر است. او همچنین بر اهمیت شفافیت و قانون‌مداری در مدیریت شهری تاکید دارد و سیاست‌های خود را در راستای بهبود کیفیت زندگی و کاهش مشکلات شهری تدوین کرده است.
فرزانه صادق مالواجرد با بیش از دو دهه تجربه در حوزه معماری و شهرسازی و اکنون در جایگاه وزیر راه و شهرسازی، الگویی برای زنان ایرانی در مدیریت‌های کلان است. او با تعهد به توسعه پایدار و عدالت اجتماعی، به دنبال تغییرات مثبت و موثر در نظام شهری و حمل‌ونقل کشور است. فرزانه صادق، نه تنها به عنوان یک مدیر توانمند، بلکه به عنوان پیشرو در ایجاد تحول‌های بنیادی در حوزه راه و شهرسازی شناخته می‌شود.
