به گزارش عصر تجارت، در گفت‌وگوی اخیر محسن زنگنه، نماینده مجلس، درباره ساختار جدید بودجه و اشاره به برخی موارد نظیر هزینه خرید خدمت سربازی، برخی رسانه‌ها این سخنان را به‌عنوان گام جدیدی در آزادسازی خرید خدمت سربازی منتشر کردند. اما واقعیت این است که تصمیم‌گیری در این زمینه و تغییرات احتمالی در سیاست‌های مرتبط با آن در حیطه اختیارات مجلس نیست و این موضوع بیشتر به ستاد کل نیروهای مسلح بستگی دارد.
تاریخچه خرید خدمت سربازی در ایران
خدمت سربازی در ایران از سال 1304 و با تصویب قانون خدمت نظام اجباری در مجلس شورای ملی وارد عرصه اجرایی شد. این قانون تمام مردان بالای 18 سال را مشمول خدمت سربازی کرده و تا به امروز همچنان در قالب یک قانون اجباری در کشور اجرا می‌شود.
اما مفهوم «خرید خدمت سربازی» برای اولین‌بار در دهه 70 مطرح شد. در آن زمان مشمولان می‌توانستند با پرداخت مبلغی معین، خدمت سربازی خود را خریداری کنند. این طرح با وجود استقبال اولیه، به دلیل برخی انتقادات و واکنش‌های منفی در جامعه متوقف شد.
در اواسط دهه 90 نیز طرح خرید خدمت سربازی به‌طور محدود دوباره مطرح شد و اخیراً نیز در سال 1404 با اشاره به نظرات برخی نمایندگان مجلس، موضوع دوباره بر سر زبان‌ها افتاده است.
اصل ماجرا: آزاد شدن خرید خدمت سربازی؟
پیشنهادهایی مبنی بر آزادسازی خرید خدمت سربازی به‌طور کامل برداشت نادرستی از صحبت‌های محسن زنگنه است. او به‌وضوح تأکید کرده که در قانون بودجه جدید، هیچ بندی که به‌طور خاص مربوط به خرید خدمت سربازی باشد، وجود ندارد. به گفته وی، تنها کاری که مجلس می‌تواند انجام دهد، تعیین مبلغ مشخص برای این خدمات است و هیچ‌گونه اختیار دیگری در این زمینه ندارد.
همچنین، باید توجه داشت که طرح خرید خدمت سربازی در دهه 70 به‌دلایل مختلفی متوقف شد. یکی از دلایل اصلی این بود که نیاز به تعداد بیشتری از سربازان مطرح بود. از سوی دیگر، نگرانی‌های اجتماعی نیز وجود داشت که این طرح می‌تواند منجر به ایجاد تبعیض‌های اجتماعی و اقتصادی بین مشمولان ثروتمند و کم‌درآمد شود.
هزینه خرید خدمت سربازی و تغییرات اقتصادی
در دهه 70، قیمت خرید خدمت سربازی از حدود 1.1 میلیون تومان تا 2.1 میلیون تومان متغیر بود که در سال 1380 به حدود 3 میلیون تومان رسید. اگر این مبلغ را با توجه به نرخ تورم و تغییرات اقتصادی بررسی کنیم، معادل آن در سال جاری به حدود 415 میلیون تومان می‌رسد. این نشان‌دهنده تأثیرات شدید تورم در دو دهه گذشته و تغییرات چشمگیر قدرت خرید در جامعه است.
با توجه به این شرایط، باید منتظر ماند و دید که چه تصمیماتی در آینده در این زمینه اتخاذ خواهد شد، اما در حال حاضر نمی‌توان به‌طور قطع از آزادسازی خرید خدمت سربازی صحبت کرد.
منبع: فرارو
