به گزارش عصر تجارت، صنعت نفت، گاز و پتروشیمی، ستون فقرات اقتصاد ایران و یکی از پایه‌های اصلی تأمین انرژی در جهان است. در چنین عرصه‌ای که رقابت‌های بین‌المللی به سرعت در حال تشدید است و فناوری‌های نوین نقش کلیدی در کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری ایفا می‌کنند، تمرکز بر حمایت از تولید داخلی، نه تنها یک راهکار بلکه یک ضرورت استراتژیک محسوب می‌شود.
ششمین نمایشگاه نفت، گاز، پتروشیمی و پالایش کیش فرصتی بی‌بدیل است تا دستاوردهای تولیدکنندگان داخلی به نمایش گذاشته شود. این نمایشگاه نشان می‌دهد که صنعتگران و فناوران ایرانی، با وجود چالش‌های اقتصادی و تحریم‌های بین‌المللی، توانسته‌اند گام‌های بزرگی در مسیر خودکفایی بردارند. اما برای تحقق کامل پتانسیل‌های داخلی، باید مجموعه‌ای از اقدامات حمایتی و سیاست‌گذاری‌های هدفمند به اجرا گذاشته شود.
اهمیت حمایت از تولید داخلی
حمایت از ساخت داخل می‌تواند تأثیرات چندجانبه‌ای بر صنعت نفت و گاز ایران داشته باشد. از یک سو، کاهش وابستگی به واردات و افزایش تاب‌آوری اقتصادی در برابر تحریم‌ها را به دنبال دارد و از سوی دیگر، باعث توسعه فناوری‌های بومی می‌شود که خود زمینه‌ساز اشتغال‌زایی گسترده و افزایش رقابت‌پذیری در بازارهای منطقه‌ای و جهانی است.
به‌عنوان مثال، توسعه فناوری‌های پیشرفته حفاری، پالایش، و تولید تجهیزات نفت و گاز که پیش‌تر در انحصار چند کشور محدود بود، اکنون با تلاش شرکت‌های ایرانی در دسترس قرار گرفته است. این دستاوردها، هرچند قابل‌تحسین است، اما نیازمند تقویت زیرساخت‌های مالی، قانونی و فناوری برای پایداری و رشد بلندمدت هستند.
حمایت از ساخت داخل و تعاملات بین‌المللی؛ یک ضرورت دوگانه
هرچند تقویت تولید داخلی به عنوان یک اولویت ملی باید دنبال شود، اما این مسئله نباید به منزله نادیده گرفتن ضرورت رفع تحریم‌ها و تعامل با عرصه بین‌الملل تلقی شود. در واقع، حمایت از ساخت داخل و تلاش برای رفع تحریم‌ها نه تنها منافاتی با یکدیگر ندارند، بلکه لازم و ملزوم یکدیگر هستند. رفع تحریم‌ها می‌تواند منابع مالی، فناوری‌های پیشرفته و فرصت‌های صادراتی بیشتری را برای تولیدکنندگان داخلی فراهم کند، در حالی که توسعه ساخت داخل، پایه‌ای مستحکم برای بهره‌برداری از این فرصت‌ها ایجاد خواهد کرد.
چه باید کرد؟
برای بهره‌گیری کامل از ظرفیت‌های تولید داخل، پیشنهادهای زیر می‌تواند راهگشا باشد:
- سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه (R&D): دولت و بخش خصوصی باید به‌طور جدی در حوزه تحقیق و توسعه فناوری‌های نوین سرمایه‌گذاری کنند. تخصیص منابع مالی و ایجاد مراکز تخصصی پژوهشی می‌تواند ایران را در مسیر پیشرفت‌های فناورانه پیشتاز کند.
- ایجاد زنجیره تأمین داخلی: شناسایی و تقویت زنجیره‌های تأمین داخلی، از تولید مواد اولیه تا ساخت تجهیزات پیشرفته، می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش داده و رقابت‌پذیری را افزایش دهد.
- حمایت مالی و قانونی: ارائه تسهیلات مالیاتی، وام‌های کم‌بهره و ایجاد چارچوب‌های حقوقی شفاف برای تولیدکنندگان داخلی، می‌تواند انگیزه‌های لازم را برای فعالیت بیشتر این شرکت‌ها فراهم آورد.
- همکاری دانشگاه‌ها و صنعت: اتصال دانشگاه‌ها به صنعت نفت و گاز از طریق پروژه‌های مشترک و برنامه‌های آموزشی می‌تواند نیروی کار متخصص و ایده‌های نوآورانه را به این حوزه تزریق کند.
- حمایت از صادرات تجهیزات داخلی: ایجاد مشوق‌های صادراتی و شناسایی بازارهای هدف برای محصولات تولید داخل می‌تواند درآمدهای ارزی جدیدی ایجاد کند و وابستگی به درآمدهای نفت خام را کاهش دهد.
آینده‌ای روشن با تکیه بر توان داخلی
تحولات جهانی صنعت نفت، گاز و پتروشیمی نشان می‌دهد که آینده این صنعت به‌طور فزاینده‌ای به فناوری‌های نوآورانه، توسعه پایدار و کاهش اثرات زیست‌محیطی گره خورده است. در چنین شرایطی، ایران می‌تواند با تقویت ساخت داخل و بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی، نه تنها نیازهای خود را برآورده سازد، بلکه در مسیر دستیابی به جایگاهی برجسته در صنعت جهانی گام بردارد.
نمایشگاه‌هایی همچون ششمین نمایشگاه نفت، گاز، پتروشیمی و پالایش کیش، فرصتی برای نمایش دستاوردها و همچنین بازاندیشی در راهبردهای کلان این صنعت است. اکنون زمان آن است که با انسجام و همدلی، از ظرفیت‌های داخلی به‌عنوان موتور محرک توسعه اقتصادی بهره بگیریم و مسیر پیشرفت را با گام‌هایی استوارتر ادامه دهیم.
