به گزارش عصر تجارت، بازار ارز در ایران در سال‌های گذشته با نوسانات شدیدی روبه‌رو بوده است؛ نوساناتی که مستقیماً بر بسیاری از صنایع تأثیر گذاشته‌اند. صنعت سیم و کابل به عنوان یکی از بخش‌های زیرساختی حیاتی کشور، از این تحولات بی‌نصیب نمانده است. این مقاله، به بررسی اثرات این نوسانات ارزی بر زنجیره تأمین، قیمت‌گذاری، و پایداری تولید در این صنعت می‌پردازد و راهکارهایی عملی برای کاهش آسیب‌پذیری ارائه می‌دهد.
صنعت سیم و کابل زیر سایه ارز
صنعت سیم و کابل، به شدت وابسته به واردات مواد اولیه‌ای چون مس، آلومینیوم و PVC است. این وابستگی باعث می‌شود هر نوسان در نرخ ارز، مستقیماً به قیمت نهایی محصول منتقل شود. افزایش ناگهانی نرخ ارز، هزینه واردات را بالا می‌برد و قیمت تمام‌شده را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، کاهش نرخ ارز نیز الزاماً منجر به افت قیمت نمی‌شود، چرا که زنجیره واردات و تأمین، کند و پرهزینه عمل می‌کند.
چالش‌های تولیدکنندگان: از بی‌ثباتی تا بلاتکلیفی
تولیدکنندگان داخلی با ناپایداری‌های متعددی مواجه‌اند:
- قیمت مواد اولیه نوسان دارد و امکان برنامه‌ریزی بلندمدت را کاهش می‌دهد.
- وابستگی به بازارهای خارجی و تأخیر در تأمین مواد، بر زمان‌بندی تحویل پروژه‌ها اثر می‌گذارد.
- امکان قیمت‌گذاری قطعی وجود ندارد؛ اغلب قراردادها با بندهای اصلاح قیمت همراه‌اند.
- چالش تأمین نقدینگی در شرایط تورمی و نرخ بهره بالا نیز به فشار مالی مضاعف منجر می‌شود.
- دشواری در حفظ کیفیت یکنواخت به دلیل تغییر تأمین‌کننده و نوسان در کیفیت مواد اولیه.
این چالش‌ها، فضای تولید را به‌سمت بی‌ثباتی و افزایش ریسک تجاری سوق داده است.
راه‌حل چیست؟ چند استراتژی کاربردی
در مواجهه با نوسانات پی‌درپی نرخ ارز و پیامدهای آن بر زنجیره تأمین، تولید و قیمت‌گذاری، فعالان صنعت سیم و کابل ناگزیر به تدوین راهکارهایی پیشگیرانه و تطبیقی هستند. هیچ راه‌حل واحدی وجود ندارد، اما مجموعه‌ای از اقدامات می‌تواند تاب‌آوری این صنعت را در برابر بحران‌های ارزی افزایش دهد. در ادامه، چهار محور کلیدی ارائه می‌شود که می‌توانند به عنوان بخشی از نقشه‌راه پایداری مورد توجه قرار گیرند.
۱. مدیریت ریسک ارزی
پیش‌خرید مواد اولیه، استفاده از قراردادهای آتی، یا خرید حجمی در مقاطع تثبیت نرخ ارز، می‌تواند فشار نوسانات را کاهش دهد. همچنین، استفاده از حساب‌های ارزی برای معاملات خارجی یا همکاری با شرکت‌هایی که در حوزه مدیریت ارزی تجربه دارند، از جمله راهکارهای مکمل است.
۲. توسعه منابع داخلی
کاهش وابستگی به واردات از طریق فرآوری مواد اولیه در داخل یا عقد قراردادهای بلندمدت با تولیدکنندگان داخلی، راهی برای پایداری بیشتر است. حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه پلیمر و متالورژی نیز می‌تواند به تولید مواد جایگزین کمک کند.
۳. هوشمندی در انتخاب تأمین‌کننده
در این شرایط متلاطم، کار با تأمین‌کنندگانی که موجودی لحظه‌ای، تنوع برند، تضمین کیفیت و مشاوره تخصصی دارند مانند ( https://dornian-cable.com ) به تصمیم‌گیری مطمئن کمک می‌کند. چنین تأمین‌کنندگانی، علاوه بر کاهش ریسک‌های خرید، در فرآیند انتخاب و تطابق فنی محصول نیز نقش مؤثری ایفا می‌کنند.
۴. دیجیتال‌سازی فرآیند تأمین
استفاده از پلتفرم‌های آنلاین به‌روزرسانی‌شده، مدیریت انبار دیجیتال، و نرم‌افزارهای هوشمند سفارش‌گذاری می‌تواند باعث کاهش تأخیر، بهبود پیگیری سفارش، و تحلیل بهتر روندهای بازار شود.
نقش دولت: سیاست‌گذاری برای ثبات
دولت با ابزارهایی چون تخصیص ارز ترجیحی، کاهش تعرفه‌های وارداتی، و ارائه تسهیلات مالی می‌تواند بخشی از فشار را از دوش تولیدکنندگان بردارد. حمایت از تحقیق و توسعه داخلی نیز مسیری است برای مقاوم‌سازی صنعت در برابر بحران‌های مشابه آینده. همچنین ایجاد نهادهای تنظیم‌گر برای شفاف‌سازی قیمت‌ها و توزیع عادلانه منابع ارزی، می‌تواند از رقابت ناسالم و احتکار مواد اولیه جلوگیری کند.
نتیجه‌گیری
نوسانات ارزی واقعیتی انکارناپذیر در اقتصاد ایران است. اما در مواجهه با آن، می‌توان راهکار داشت. برای صنعت حساسی چون سیم و کابل، انتخاب تأمین‌کننده‌ای هوشمندانه، مدیریت حرفه‌ای ریسک، بهره‌گیری از ابزارهای دیجیتال، و مطالبه سیاست‌های حمایتی، چهار ضلع اصلی بقای پایدار در این بازار پرنوسان‌اند.
