به گزارش عصر تجارت، در روزهای پایانی آذر، رشد قیمت طلا و سکه همزمان با افزایش گزارشها درباره حضور سکههای تقلبی در بازار، زنگ خطر را برای خریداران به صدا درآورده است. شدت این نگرانیها به حدی بوده که رئیس اتحادیه طلا و سکه به مردم توصیه کرده حتی برای خرید سکه به هر طلافروشی مراجعه نکنند و فقط از صرافیها یا واحدهای سکهفروشی معتبر و دارای مجوز اقدام به خرید کنند. در چنین شرایطی، شناخت تفاوت میان سکه بانکی و غیربانکی و همچنین سکه طرح قدیم و جدید اهمیت بیشتری پیدا میکند.
تفاوت سکه بانکی و غیربانکی
سکه بانکی به سکههایی گفته میشود که توسط بانک مرکزی ضرب شده و به شکل رسمی در بازار عرضه میشوند. این سکهها شامل تمامسکه، نیمسکه، ربعسکه و سکه یک گرمی هستند و در صرافیها خرید و فروش میشوند. مهمترین ویژگی سکههای بانکی، داشتن وزن و عیار مشخص و استاندارد است.
برای مثال، وزن هر قطعه تمامسکه بهار آزادی ۸ گرم و ۱۳۳ سوت با عیار ۹۰۰ است. نیمسکه وزنی برابر با ۴ گرم و ۶۶ سوت دارد و وزن ربعسکه نیز به ۲ گرم و ۳۳ سوت میرسد. این استانداردها باعث میشود خریدار از اصالت و ارزش واقعی سکه اطمینان بیشتری داشته باشد.
در مقابل، سکههای غیربانکی توسط نهادهایی غیر از بانک مرکزی ضرب میشوند. سکههای پارسیان هم در همین گروه قرار میگیرند. مشکل اصلی اینجاست که برخی از سکههای غیربانکی از نظر ظاهری شباهت زیادی به سکههای بانکی دارند و تشخیص آنها برای افراد عادی آسان نیست. از سوی دیگر، وزن و عیار این سکهها همیشه مطابق استانداردهای رسمی نیست.
به همین دلیل، صرافها معمولا تمایل چندانی به خرید سکههای غیربانکی ندارند و اگر هم آنها را بپذیرند، با قیمتی بهمراتب پایینتر از سکههای بانکی معامله میکنند.
فرق سکه طرح قدیم و طرح جدید
دستهبندی دیگری که در بازار سکه وجود دارد، تفکیک سکههای طرح قدیم و طرح جدید است. سکههایی که قبل از سال ۱۳۸۶ ضرب شدهاند، طرح قدیم نامیده میشوند و سکههای ضربشده بعد از این سال در گروه طرح جدید قرار میگیرند.
برخلاف تفاوت سکه بانکی و غیربانکی، سکههای طرح قدیم و جدید از نظر وزن و عیار هیچ تفاوتی با هم ندارند. هر دو با همان استاندارد ۸ گرم و ۱۳۳ سوت و عیار ۹۰۰ برای تمامسکه ضرب شدهاند. تفاوت اصلی این دو، به شکل ظاهری و میزان تقاضای بازار برمیگردد.
در سکههای طرح قدیم، نام حضرت علی (ع) و نشان بانک ملی دیده میشود و پشت سکه تصویری از حرم امام رضا (ع) نقش بسته است. در سکههای طرح جدید، تصویر امام خمینی (ره) جایگزین شده و به همین دلیل این سکهها در بازار با عنوان «سکه امامی» هم شناخته میشوند.
اختلاف قیمت در بازار
با وجود یکسان بودن وزن و عیار، قیمت سکه طرح جدید در حال حاضر بالاتر از سکه طرح قدیم است. این اختلاف قیمت ناشی از میزان تقاضا و ترجیح خریداران بازار است. در شرایط فعلی، تمامسکه طرح جدید حدود پنج میلیون و ۵۰۰ هزار تومان گرانتر از سکه طرح قدیم معامله میشود. این فاصله قیمتی در نیمسکه حتی به حدود ۱۰ میلیون تومان میرسد و در ربعسکه هم اختلاف قابل توجهی میان طرح قدیم و جدید وجود دارد.
در مجموع، کارشناسان بازار طلا تاکید میکنند در روزهایی که احتمال عرضه سکههای تقلبی افزایش یافته، آگاهی از این تفاوتها میتواند جلوی ضررهای سنگین مالی را بگیرد و انتخاب امنتری برای خریداران رقم بزند.
منبع: فرارو
